Περιβάλλον:
Κυκλοφόρησε το 16 τεύχος του περιοδικού «Αρχιτέκτονες». Πρόκειται για μία
έκδοση του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ και στο σημείωμα της σύνταξης αναφέρονται τα εξής: «Η
περιοδική έκδοση “αρχιτέκτονες” επιστρέφει με ένα συλλογικό τεύχος. Πρόκειται
για μια από κοινού προσπάθεια καταγραφής και διερεύνησης του νέου(;) δυνητικού
αντικειμένου της αρχιτεκτονικής πράξης στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα και
σε συσχετισμό με το διεθνές περιβάλλον. Τα τελευταία χρόνια, ως μέρος μιας
διεθνούς τάσης, υποκινούμενη σε σημαντικό βαθμό και από την κρίση, η
αρχιτεκτονική στην Ελλάδα μετατοπίζεται από την κατασκευή του χώρου στη
διαχείρισή του. Μέσα από μια πλήθος δράσεων, εργαστηρίων, ερευνών, αστικών
ξεναγήσεων, χαρτογραφήσεων, ουτοπικών διαγωνισμών, καλλιτεχνικών προσεγγίσεων
και αντίστοιχων μεταπτυχιακών, διαμορφώνεται ένα καινούριο προφίλ αρχιτέκτονα,
αυτό του παιδαγωγού-διαμεσολαβητή- ερμηνευτή όχι μόνο της σύγχρονης ιστορίας
της πόλης, των κτισμάτων και του δημόσιου χώρου της, αλλά κυρίαρχα ενός
αρχιτέκτονα ερμηνευτή-διαμεσολαβητή στη μετατόπιση του τρόπου ζωής και
πρόσληψης, με δημιουργικό τρόπο, των αστικών προκλήσεων. Πρόκειται για
προσωρινή απάντηση στην κρίση, απλή προσθήκη στο βιογραφικό, εθελοντική
προσφορά, μόνιμη δυνατότητα επαγγελματικής διεξόδου ή εντέλει οι παραπάνω
πρακτικές διευρύνουν και εμπλουτίζουν ριζικά το πεδίο της αρχιτεκτονικής;
Προσπαθώντας να σχηματοποιήσουμε το «νέο πεδίο», παρουσιάζουμε τις δικές σας
προσωπικές εμπειρίες και τοποθετήσεις που διερμηνεύουν τον ρόλο του
«αρχιτέκτονα» στην Ελλάδα τώρα.»[i]
Αρχιτέκτονας: Το διάβασα. Και
διάβασα και όλα τα άρθρα που έχει το Περιοδικό. Τέτοια υπομονή είχα.
Περιβάλλον:
Γιατί;
Αρχιτέκτονας: Γιατί βλέπω να προωθούνται πάλι μέσα από τις σελίδες του περιοδικού,
απόψεις και θέσεις που μόνο προοδευτικές δεν είναι. Αλλά ας ξεκινήσουμε από το
κείμενο της επιτροπής σύνταξης του περιοδικού. Αρχικά τρείς παρατηρήσεις:
1. Η «αρχιτεκτονική πράξη», δηλαδή η
αρχιτεκτονική επέμβαση στο χώρο είτε σε επίπεδο κτιρίων είτε σε επίπεδο πόλης,
έχει ιδεολογικό περιεχόμενο και ταξικό προσανατολισμό. Η «καπιταλιστική ταξική
πόλη» εκφράζει την «αρχιτεκτονική πράξη
της κυρίαρχης τάξης», γιατί διέπεται από νόμους και κανόνες που στηρίζουν τα
συμφέροντά της στη διαχείριση του χώρου της πόλης.
2. Το « νέο δυνητικό αντικείμενο
της αρχιτεκτονικής πράξης στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα» έχει να κάνει με την «μετατόπιση της
κυρίαρχης τάξης σε άλλους τρόπους εκμετάλλευσης και κερδοσκοπίας του
δομημένου και αδόμητου χώρου της πόλης, και κατ’ επέκταση της χώρας» και
όχι με την μετατόπιση της «Αρχιτεκτονικής από την κατασκευή του χώρου στη
διαχείριση του».
3. Η «μετατόπιση» αυτή της κυρίαρχης τάξης σε νέους
τρόπους εκμετάλλευσης και κερδοσκοπίας του δομημένου και αδόμητου χώρου της
πόλης, συνοδεύεται με μια σειρά νόμων και κανόνων που στηρίζουν τα συμφέροντα
της τάξης αυτής στο νέο πεδίο που θέλει να επέμβει. Είναι οι νέοι κανόνες που
διέπουν την «διαχείριση του χώρου» της πόλης. Η «διαχείριση» λοιπόν του χώρου
της πόλης είναι στα χέρια της κυρίαρχης τάξης.
Η κυρίαρχη τάξη σήμερα στη χώρα μας,
προκειμένου να πραγματοποιήσει τον σκοπό της που δεν είναι άλλος από την
εξυπηρέτηση των νέων συμφερόντων της σε βάρος του λαού, έχει ανάγκη να
δημιουργήσει ένα επιστημονικό προσωπικό, που θα την στηρίξει, στη «νέα
διαχείριση του χώρου» που θέλει να επιβάλλει και θα «διεκπεραιώσει» για
λογαριασμό της τις διαδικασίες που θα της εξασφαλίσουν και τα κέρδη της και την
κυριαρχία της.
Και το
Περιοδικό «Αρχιτέκτονες», και με το κείμενο της σύνταξης και με τα άρθρα
που δημοσιεύονται σ’ αυτό γίνεται αρωγός στην εξυπηρέτηση των «νέων»
συμφερόντων της κυρίαρχης τάξης στη χώρα μας, και αναλαμβάνει να στολίσει με
«φανταχτερούς τίτλους» τον «ρόλο του νέου διεκπεραιωτή Αρχιτέκτονα» που
χρειάζεται η κυρίαρχη τάξη για την επίτευξη του σκοπού της, και μας λέει ότι «στη σημερινή πραγματικότητα
δημιουργείται ένα καινούργιο προφίλ Αρχιτέκτονα αυτό του
«Παιδαγωγού-διαμεσολαβητή- ερμηνευτή». Άλλα δεν μας λέει, και δεν ντρέπεται που
δεν το λέει, «Παιδαγωγού» τίνος και με
ποιόν ιδεολογικό προσανατολισμό, «διαμεσολαβητή» ανάμεσα σε ποιους και με ποια
ταξική θέση, «ερμηνευτή» με ποια ιδεολογική σκοπιά.
