Το περιοδικό «Αρχιτέκτονες» αρωγός στην εξυπηρέτηση των «νέων συμφερόντων» της κυρίαρχης τάξης

Περιβάλλον: Κυκλοφόρησε το 16 τεύχος του περιοδικού «Αρχιτέκτονες». Πρόκειται για μία έκδοση του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ και στο σημείωμα της σύνταξης αναφέρονται τα εξής: «Η περιοδική έκδοση “αρχιτέκτονες” επιστρέφει με ένα συλλογικό τεύχος. Πρόκειται για μια από κοινού προσπάθεια καταγραφής και διερεύνησης του νέου(;) δυνητικού αντικειμένου της αρχιτεκτονικής πράξης στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα και σε συσχετισμό με το διεθνές περιβάλλον. Τα τελευταία χρόνια, ως μέρος μιας διεθνούς τάσης, υποκινούμενη σε σημαντικό βαθμό και από την κρίση, η αρχιτεκτονική στην Ελλάδα μετατοπίζεται από την κατασκευή του χώρου στη διαχείρισή του. Μέσα από μια πλήθος δράσεων, εργαστηρίων, ερευνών, αστικών ξεναγήσεων, χαρτογραφήσεων, ουτοπικών διαγωνισμών, καλλιτεχνικών προσεγγίσεων και αντίστοιχων μεταπτυχιακών, διαμορφώνεται ένα καινούριο προφίλ αρχιτέκτονα, αυτό του παιδαγωγού-διαμεσολαβητή- ερμηνευτή όχι μόνο της σύγχρονης ιστορίας της πόλης, των κτισμάτων και του δημόσιου χώρου της, αλλά κυρίαρχα ενός αρχιτέκτονα ερμηνευτή-διαμεσολαβητή στη μετατόπιση του τρόπου ζωής και πρόσληψης, με δημιουργικό τρόπο, των αστικών προκλήσεων. Πρόκειται για προσωρινή απάντηση στην κρίση, απλή προσθήκη στο βιογραφικό, εθελοντική προσφορά, μόνιμη δυνατότητα επαγγελματικής διεξόδου ή εντέλει οι παραπάνω πρακτικές διευρύνουν και εμπλουτίζουν ριζικά το πεδίο της αρχιτεκτονικής; Προσπαθώντας να σχηματοποιήσουμε το «νέο πεδίο», παρουσιάζουμε τις δικές σας προσωπικές εμπειρίες και τοποθετήσεις που διερμηνεύουν τον ρόλο του «αρχιτέκτονα» στην Ελλάδα τώρα.»[i]

Αρχιτέκτονας: Το διάβασα. Και διάβασα και όλα τα άρθρα που έχει το Περιοδικό. Τέτοια υπομονή είχα.

Περιβάλλον: Γιατί;

Αρχιτέκτονας: Γιατί  βλέπω να προωθούνται  πάλι μέσα από τις σελίδες του περιοδικού, απόψεις και θέσεις που μόνο προοδευτικές δεν είναι. Αλλά ας ξεκινήσουμε από το κείμενο της επιτροπής σύνταξης του περιοδικού. Αρχικά τρείς παρατηρήσεις:

 1. Η «αρχιτεκτονική πράξη», δηλαδή η αρχιτεκτονική επέμβαση στο χώρο είτε σε επίπεδο κτιρίων είτε σε επίπεδο πόλης, έχει ιδεολογικό περιεχόμενο και ταξικό προσανατολισμό. Η «καπιταλιστική ταξική πόλη»  εκφράζει την «αρχιτεκτονική πράξη της κυρίαρχης τάξης», γιατί διέπεται από νόμους και κανόνες που στηρίζουν τα συμφέροντά της στη διαχείριση του χώρου της πόλης. 

2. Το « νέο δυνητικό αντικείμενο της αρχιτεκτονικής πράξης στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα»   έχει να κάνει με την «μετατόπιση της κυρίαρχης τάξης σε άλλους τρόπους εκμετάλλευσης και κερδοσκοπίας του δομημένου  και αδόμητου χώρου  της πόλης, και κατ’ επέκταση της χώρας» και όχι με την μετατόπιση της «Αρχιτεκτονικής από την κατασκευή του χώρου στη διαχείριση του».

3.  Η «μετατόπιση» αυτή της κυρίαρχης τάξης σε νέους τρόπους εκμετάλλευσης και κερδοσκοπίας του δομημένου και αδόμητου χώρου της πόλης, συνοδεύεται με μια σειρά νόμων και κανόνων που στηρίζουν τα συμφέροντα της τάξης αυτής στο νέο πεδίο που θέλει να επέμβει. Είναι οι νέοι κανόνες που διέπουν την «διαχείριση του χώρου» της πόλης. Η «διαχείριση» λοιπόν του χώρου της πόλης είναι στα χέρια της κυρίαρχης τάξης.    

 Η κυρίαρχη τάξη σήμερα στη χώρα μας, προκειμένου να πραγματοποιήσει τον σκοπό της που δεν είναι άλλος από την εξυπηρέτηση των νέων συμφερόντων της σε βάρος του λαού, έχει ανάγκη να δημιουργήσει ένα επιστημονικό προσωπικό, που θα την στηρίξει, στη «νέα διαχείριση του χώρου» που θέλει να επιβάλλει και θα «διεκπεραιώσει» για λογαριασμό της τις διαδικασίες που θα της εξασφαλίσουν και τα κέρδη της και την κυριαρχία της.

 Και το  Περιοδικό «Αρχιτέκτονες», και με το κείμενο της σύνταξης και με τα άρθρα που δημοσιεύονται σ’ αυτό γίνεται αρωγός στην εξυπηρέτηση των «νέων» συμφερόντων της κυρίαρχης τάξης στη χώρα μας, και αναλαμβάνει να στολίσει με «φανταχτερούς τίτλους» τον «ρόλο του νέου διεκπεραιωτή Αρχιτέκτονα» που χρειάζεται η κυρίαρχη τάξη για την επίτευξη του σκοπού της, και  μας λέει ότι «στη σημερινή πραγματικότητα δημιουργείται ένα καινούργιο προφίλ Αρχιτέκτονα αυτό του «Παιδαγωγού-διαμεσολαβητή- ερμηνευτή». Άλλα δεν μας λέει, και δεν ντρέπεται που δεν το λέει,  «Παιδαγωγού» τίνος και με ποιόν ιδεολογικό προσανατολισμό, «διαμεσολαβητή» ανάμεσα σε ποιους και με ποια ταξική θέση, «ερμηνευτή» με ποια ιδεολογική σκοπιά.

---

[i] http://www.syspeirosiaristeronmihanikon.blogspot.gr/2015/10/16.html#more

  http://www.sadas-pea.gr/architektones-periodiki-ekdosi-tou-sadas-pea-tefchos-16-periodos-g-oktovrios-2015/

Το σύνθημα: «Ξεμπερδεύουμε με το παλιό, κερδίζουμε το αύριο» και το δόγμα: «Βαφτίζουμε τα «δικαιώματα» του λαού «προνόμια», και τα «προνόμια» της ολιγαρχίας «δικαιώματα»»

Περιβάλλον: Ο κ. Τσίπρας προκήρυξε εκλογές με το σύνθημα «Ξεμπερδεύουμε με το παλιό, κερδίζουμε το αύριο».

Αρχιτέκτονας: Μόνο που δεν μας λέει πιο είναι το «παλιό». Δηλαδή ο Κουρής είναι «καινούργιο» που πήγε στο κανάλι του να δώσει συνέντευξη; Ο Πανούσης που παρά τις διαμαρτυρίες του λαού και ιδίως των νέων, τον κράτησε στο Υπουργείο και τον αναβάθμισε κιόλας είναι «καινούργιο»; Ο Σπίρτζης είναι «καινούργιο»; Ο Παπάς με τα «περσινά ξινά σταφύλια» είναι «καινούργιο»; Ο Φίλης με το «τεφτέρι» στο χέρι είναι  «καινούργιο»;  

Περιβάλλον: Τότε γιατί χρησιμοποιεί αυτό το σύνθημα;

Αρχιτέκτονας: Κάποτε στην Ιταλία στην δεκαετία του 70 υπήρχε ένας δημοσιογράφος της RAI2 Emmanuele Rocco λεγότανε, που έκανε μια εκπομπή και εξηγούσε γιατί οι πολιτικοί χρησιμοποιούν στον πολιτικό τους λόγο κάποια συνθήματα και τι θέλουν να πουν με αυτά. Και όταν κάποτε τον ρώτησαν γιατί κάνει αυτή την εκπομπή είπε «για να μπορεί ο λαός να καταλαβαίνει όταν ακούει τους πολιτικούς και όχι να τους ακολουθεί χωρίς να κατανοεί την πραγματική αλήθεια».

Μια  αλήθεια λοιπόν είναι ότι στην προηγούμενη  Κυβέρνηση ο κ. Τσίπρας μάζεψε αρκετό «παλιό».

Μια άλλη αλήθεια είναι ότι το ποσοστό του ΌΧΙ στο δημοψήφισμα (σχεδόν 62%) ο κ. Τσίπρας το παρέδωσε σε ότι πιο «παλιό» υπάρχει στην χώρα μας. Και ζήτησε από αυτό το «παλιό» να τον στηρίξει για να μην επικρατήσει το «καινούργιο».

Μια άλλη αλήθεια είναι ότι σε αγαστή συνεργασία με το «παλιό» πέρασε μέσα στη Βουλή το «τρίτο μνημόνιο».

Μια άλλη αλήθεια είναι ότι στηρίχτηκε σε ότι πιο «παλιό» για να συκοφαντήσει όποιον στήριζε το «καινούργιο».

Μια άλλη αλήθεια είναι ότι χρησιμοποίησε ότι πιο «παλιό» υπήρχε στις διαδικασίες τις κομματικές για να βγάλει από τη μέση το «καινούργιο». Ενώ υπήρχε απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής για Συνέδριο παραιτήθηκε και προκήρυξε εκλογές. Έτσι ανάγκασε το «καινούργιο» να αποχωρήσει, και κράτησε την «σφραγίδα» του κόμματος, και τον τίτλο «Αριστερά».

 Αυτό το τελευταίο ήταν και το χειρότερο.

Όταν λοιπόν ο κ. Τσίπρας λέει «ξεμπερδεύουμε με το παλιό» εννοεί «ξεμπερδεύουμε με τον λαό που δεν φοβήθηκε που δεν πειθάρχησε και ψήφισε περήφανα ΌΧΙ, ξεμπερδεύουμε με τους βουλευτές που δεν ψήφισαν το μνημόνιο, ξεμπερδεύουμε με τις δημοκρατικές διαδικασίες και στο κόμμα και στην Βουλή, ξεμπερδεύουμε με την νεολαία που θέλει να γκρεμίσει ότι σάπιο και αναχρονιστικό και να χτίσει τη νέα Ελλάδα».

 Αυτό ο κ.Τσίπρας θεωρεί «παλιό».

Ξέρεις υπάρχει ένα «δόγμα» που κυριαρχεί σήμερα στην Ευρώπη που λέει ότι: «Βαφτίζουμε τα «δικαιώματα» του λαού  «προνόμια», και τα «προνόμια» της ολιγαρχίας  «δικαιώματα».  Δίνουμε ή  καταργούμε μόνο «προνόμια» του λαού, δίνουμε ή καταργούμε μόνο «δικαιώματα» της ολιγαρχίας».

 Αυτό το «δόγμα» ασπάστηκε ο κ. Τσίπρας.

 Περιβάλλον: Λέει όμως «κερδίζουμε το αύριο».

Αρχιτέκτονας: Ξέρεις στην δεκαετία του ’50 στα «μπακάλικα» της χώρας υπήρχε μια ταμπέλλα σταθερή που έλεγε «Βερεσέ σήμερα δεν έχει, αύριο έχει». Αυτή  έβλεπες κάθε μέρα που πήγαινες να ψωνίσεις, και το «αύριο» δεν ερχότανε ποτέ. Αυτό σημαίνει το «κερδίζουμε το αύριο».  

Το «Αριστερό Μνημόνιο» και το δόγμα «Η Δημοκρατία πρέπει να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις των αγορών»

Περιβάλλον: Το τρίτο «Μνημόνιο» ήρθε. Το έμαθες; Ο κ. Τσακαλώτος πήρε και εύσημα στο Eurogroup. Η «ατάκα» γράφει το «Κουτί της Πανδώρας» του κ. Τσακαλώτου ότι η «συμφωνία ψηφίστηκε από περισσότερο από τα  2/3 της Βουλής» χαιρετίστηκε με ικανοποίηση από τον κ. Σόϊμπλε, ενώ στην επισήμανση του Ισπανού Υπουργού ότι το 1/3 του ΣΥΡΙΖΑ δεν ψήφισε την συμφωνία είπε: « Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, ο Πρωθυπουργός ελέγχει την κατάσταση».  

Αρχιτέκτονας: Όλα καλά και όλα ωραία λοιπόν. Να καθιερωθεί η 14 Αυγούστου «εθνική γιορτή». Να γιορτάζουμε την επιτυχία της Κυβέρνησης της «Αριστεράς» που σε μια νύχτα (αυτή της 5^ης του Ιούλη) «ωρίμασε». Μόνο που όταν η «ωριμότητα» γίνεται σε τόσο «ασφυκτικό» χρονικό διάστημα έχει ανάγκη από «ενέσεις ταχείας ωρίμανσης» δηλαδή από  «αναβολικά» που όπως όλοι  ξέρουμε πολλές φορές έχουν και παρενέργειες,  που οδηγούν σε «μεταλλάξεις» χωρίς επιστροφή και στην «εξάρτηση». Υπάρχουν τα «ακριβά αναβολικά» που πουλιούνται στα φόρα της Ευρώπης, και πουλιούνται μόνο σε πρωθυπουργούς, και τα «φτηνά αναβολικά» που πουλιούνται στην «εσωτερική αγορά» των ΜΜΕ. Και το Μαξίμου αγόρασε και από τα δύο. Και πήρε μεγάλες δόσεις και από τα δύο.

Και ξαφνικά το πολιτικό τοπίο άλλαξε.

Ο Βαρουφάκης οδηγήθηκε στην παραίτηση, τα λουλουδάτα πουκάμισα δεν εκπέμπουν θετικά στοιχεία «υποταγής» στο περιβάλλον της Ευρώπης, και αντικαταστάθηκε από τον κ. Τσακαλώτο ό οποίος «έχει και χιούμορ» στο εσωτερικό, στο εξωτερικό φοράει τον «μανδύα» του «συνετού οσφυοκάμπτη», και είναι και «Μαρξιστής» γιατί έχει και μπλουζάκι με την φωτογραφία του Μαρξ στην «καρδαρόμπα» του.

Η Βαλαβάνη οδηγήθηκε στην παραίτηση γιατί «πήρε πρωτοβουλίες» χωρίς «έγκριση» και επειδή θα έπαιρνε και άλλες που θα περιόριζαν ή και θα καταργούσαν την «πώληση των αναβολικών της εσωτερικής αγοράς», οι μεγαλύτερες εταιρείες πώλησης «αναβολικών» ανέλαβαν την «καμπάνια» «δυσφήμισης της Βαλαβάνη και διαφήμισης των προϊόντων τους». Και το Μαξίμου ποτέ δε είδε το «σποτ» της «δυσφήμισης» έβλεπε  όμως καθημερινά το «σποτ» της «διαφήμισης» και έμενε ικανοποιημένο από την «προώθηση του προϊόντος».

Οι  ίδιες «εταιρείες» έκαναν τον Λαφαζάνη «μποκαδόρο» τον Στρατούλη «τσιράκη του» και έλαμψαν με τις ικανότητες των στελεχών τους στην «προώθηση των προϊόντων τους».

Και ερχόμαστε τώρα στην Ζωή Κωνσταντοπούλου. Εδώ τα πράγματα αρχίζουν και δυσκολεύουν. Για δύο λόγους. Πρώτα γιατί η θέση της είναι θεσμική αφού ως Πρόεδρος της Βουλής, έχει λόγο στην διαδικασία λειτουργίας της, και δεύτερο έχει το δικαίωμα να μιλά στη Βουλή όποτε κρίνει η ίδια ότι πρέπει να μιλήσει.   Εδώ οι «εταιρείες πώλησης αναβολικών» σήκωσαν τα χέρια ψηλά, και ζήτησαν βοήθεια από αυτούς που τιμούν σήμερα το «προϊόν» τους αφού μέσα σε μια νύχτα τους βοήθησε από «ανώριμοι» να γίνουν «ώριμοι». Και δημιουργήθηκε ουρά από «ώριμους» που εκδήλωσαν την επιθυμία να συνεργαστούν.

Η συνεργασία αυτή οργανώθηκε με το σύνθημα «ή πείθεται να πάρει «αναβολικά» και να «ωριμάσει» ή την «τελειώνουμε»».

Αλλά η Ζωή όχι μόνο δεν δέχτηκε να πάρει τα «αναβολικά ταχείας ωρίμανσης» αλλά τόλμησε μέσα στην Βουλή να καταγγείλει τις «εταιρείες πώλησης αναβολικών» και τους «πωλητές τους». Και αυτό ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, θύμωσε ο «μέντορας», θύμωσε ο «στενός φίλος και συνεργάτης», θύμωσε ο «κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος με το μπλοκάκι στο χέρι», θύμωσε ο Υπουργός με το «μπλαζέ και βαριεστημένο ύφος», θύμωσε ο Υπουργός που πουλάει «χιούμορ» και εκδήλωσε και την έκπληξή του γιατί κάποιοι δεν καταλαβαίνουν το «χιούμορ» του.

«Θυμώσανε» με την Ζωή και γιατί υποστήριξε, ότι πρέπει να μιλήσουν οι Βουλευτές στη Βουλή, ότι πρέπει να ακουστούν οι φωνές των «φορέων» κοινωνικών ομάδων, ότι πρέπει να διασφαλιστούν οι ελάχιστες δημοκρατικές διαδικασίες που προβλέπονται από το Σύνταγμα και τον κανονισμό  της Βουλής.

Αλλά όλα αυτά δεν αφορούν πια το Μαξίμου αφού η «ωριμότητα» η σημερινή λέει ότι «Η Ελληνική Δημοκρατία πρέπει να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις  των αγορών» από το δόγμα της Μέρκελ που λέει ότι «Η Δημοκρατία πρέπει να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις των αγορών».

Αυτή ήταν η «προσαρμογή» που έπρεπε να εφαρμοστεί προχθές στη Βουλή. Αυτή ήταν η «απαίτηση του Μαξίμου». Για το λόγο αυτό ο κ. Φίλης με το «μπλοκάκι» στο χέρι έλεγε σε όλους τους τόνους ότι πρέπει να ελαχιστοποιηθούν χρονικά όλες οι διαδικασίες της Βουλής. Ας μη μιλήσουν οι Βουλευτές, δεν χρειάζεται, τι να πουν, ότι δεν συμφωνούν με το «Αριστερό Μνημόνιο», δεν μας χρειάζονται τέτοιες απόψεις, να μιλήσουν μόνο οι εισηγητές που ξέρουμε ότι το στηρίζουν. Δεν χρειάζεται να ακουστούν μέσα στη Βουλή οι απόψεις των«φορέων»,, γιατί, να μας πουν ότι θίγονται, δεν μας χρειάζεται, θα μιλήσει ο αρμόδιος Υπουργός που θα ισχυριστεί ότι δεν θίγονται απλώς δεν κατάλαβαν τι γράφει η «συμφωνία». Το «χαρτί» με το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας μας χρειάζεται, όλα τα άλλα είναι επουσιώδη.

Σ’ αυτό το πλαίσιο «προσαρμογής» ήταν και η «αποχώρηση» του Πρωθυπουργού και όλου του Υπουργικού Συμβουλίου από την αίθουσα της Βουλής, όταν στο βήμα ανέβηκε η Ζωή Κωνσταντοπούλου.

Και αποχώρησαν γιατί πια πιστεύουν ότι το Σύνταγμα και ο κανονισμός της Βουλής πρέπει να προσαρμοστεί στις «απαιτήσεις των αγορών», πράγμα που σημαίνει ότι η ακροτελεύτια διάταξη του Συντάγματος το άρθρο 120 σήμερα, το 114 που λέγαμε παλιά, θα παραμείνει αλλά θα παραμείνει για λόγους διακοσμητικούς.

Και δεν θέλανε να ακούσουν τη Ζωή Κωνσταντοπούλου να τους υπενθυμίζει το ουσιαστικό περιεχόμενο της ακροτελεύτιας διάταξης του Συντάγματος.

Το «δικαίωμα στη στέγη» είναι «ταξικό δικαίωμα» και σ’ αυτό πρέπει να πάρουμε θέση.

Περιβάλλον: Πολύ μεγάλη συζήτηση γίνεται σήμερα για το «δικαίωμα στη στέγη». Έχουν γραφεί πολλά, πρόσφατα δε έγινε και μια διεθνής  συνάντηση «για το δικαίωμα στη στέγη» στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Μετσόβιου.  

Αρχιτέκτονας: Για το δικαίωμα στη στέγη ποιανού; Δικαίωμα στη στέγη  έχουν όλοι οι άνθρωποι. Το «δικαίωμα στη στέγη» όμως στις καπιταλιστικές κοινωνίες το στερούνται  τα λαϊκά στρώματα, όπως στερούνται το «δικαίωμα στην μόρφωση, την υγεία, την εργασία, τον πολιτισμό….». 

Περιβάλλον: Τι θες να πεις;

Αρχιτέκτονας:  Το θέμα είναι ταξικό και πρέπει να το δούμε μέσα από την πολιτική-κοινωνική-οικονομική του σκοπιά. Στη συζήτηση που κάναμε στις 14/4/2013 με θέμα «Ξανασκέψου- Αυτή τη φορά πρέπει να κερδίσει ο λαός» σου είχα πει πώς η κυρίαρχη τάξη στη χώρα μας ουσιαστικά μετέτρεψε το «δικαίωμα του λαού στη στέγη»  σε « δήθεν φιλανθρωπική παραχώρηση της κυρίαρχης τάξης  στον λαό» η οποία όμως είχε βαρύ για το λαό «ανταποδοτικό τίμημα» οικονομικό –πολιτικό –κοινωνικό. Το «δικαίωμα στη στέγη του λαού» η κυρίαρχη τάξη στη χώρα μας με την οικιστική πολιτική που εφάρμοσε εξασφάλισε τα οικονομικά οφέλη της τάξης της, καλλιέργησε στον λαό πολιτικές πεποιθήσεις που συντηρούσαν την παραμονή της στην εξουσία, πριμοδότησε αντιλαϊκές  κοινωνικές συμπεριφορές εξυπηρετικές στα συμφέροντά της, αποπροσανατολιστικές όμως για τον λαό και τα συμφέροντά του.

 Περιβάλλον: Τώρα όμως με τα «κόκκινα δάνεια», με τις «εξώσεις» και τους «πλειστηριασμούς» απειλείται πάλι το δικαίωμα του λαού στη στέγη.  Με τα θέματα αυτά ασχολήθηκε και η διεθνής συνάντηση που έγινε στην Αρχιτεκτονική Σχολή. Δεν πρέπει να γίνει κάτι γι αυτό;

Αρχιτέκτονας: Και βέβαια πρέπει να γίνει. Η κυρίαρχη τάξη ξεκίνησε από τις πιο ευάλωτες τάξεις να εφαρμόζει το σχέδιό της που δεν είναι τίποτε άλλο από την «αρπαγή της ιδιοκτησίας του λαού». Αυτός είναι ο στόχος της. Και είναι αυτός ο στόχος της γιατί η οικιστική πολιτική που ακολούθησε τα προηγούμενα χρόνια  δεν εξυπηρετεί  πια τα οικονομικά συμφέροντά της, αφού έχουμε κορεσμό του δομημένου περιβάλλοντος στην χώρα μας. Οι πόλεις δεν μπορούν πια να επεκταθούν. Αυτό λοιπόν που μένει είναι η ανακατάταξη των λαϊκών τάξεων στην πόλη. Η ανακατάταξη των λαϊκών τάξεων στην πόλη είναι αυτή που θα της εξασφαλίσει κέρδη. Είναι αυτό που η κυρίαρχη τάξη ονομάζει «επανάχρηση γης» «αναβάθμιση υποβαθμισμένων περιοχών», «επανάχρηση ιστορικών κέντρων» κ.α.

 Η μορφή της ιδιοκτησίας όμως που υπάρχει στην χώρα μας, και υπάρχει γιατί αυτή «πριμοδοτήθηκε» τα προηγούμενα χρόνια αφού εξυπηρετούσε καλύτερα τις ντόπιες κυρίαρχες δυνάμεις, είναι η «μικρή ακίνητη περιουσία». Σήμερα η μορφή ιδιοκτησίας αυτή  καθυστερεί την πραγματοποίηση των κερδοσκοπικών σχεδίων που θέλει η κυρίαρχη τάξη να εφαρμόσει στο «δομημένο» και όχι μόνο περιβάλλον της χώρας. Για το λόγο αυτό και σε συνεργασία με τα «αρπαχτικά επενδυτικά ξένα συμφέροντα» τα ντόπια «αρπαχτικά» έχουν εξαπολύσει επίθεση  στη λαϊκή στέγη και όχι μόνο, προκειμένου η ακίνητη περιουσία του λαού να περάσει στην ιδιοκτησία τους. Αυτό θα τους επιτρέψει να έχουν τον πλήρη έλεγχο στη διαχείριση του δομημένου περιβάλλοντος της χώρας, πράγμα που σημαίνει ότι θα ελέγχουν την ποιότητα της στέγης, την ποιότητα της πόλης, την ποιότητα της ζωής των ανθρώπων. Θα τους επιτρέψει δε, και αυτό θα είναι το μεγαλύτερο κέρδος γι αυτούς, να καθορίζουν τα «όρια» των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του λαού, να καθορίζουν δηλαδή το μέγεθος της «σκλαβοποίησης» του λαού. Αυτός είναι ο στόχος των «αρπαχτικών» σήμερα.

Αυτόν το «στόχο» των «αρπαχτικών» είναι υποχρεωμένη η Επιστημονική κοινότητα των Αρχιτεκτόνων να μην επιτρέψει να πραγματοποιηθεί. Για να το κάνει όμως αυτό πρέπει να αποφασίσει να «εκτεθεί», να βγει «μπροστάρης» στην στήριξη του λαού. Και μιλάμε βέβαια για την αριστερή  επιστημονική κοινότητα. Και δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν το έχουμε δει μέχρι σήμερα. Αντίθετα βλέπουμε και σήμερα, ένα τμήμα αυτής της «επίσημης αριστερής κοινότητας» να μη βλέπει ή να κάνει πως δεν βλέπει τον «στόχο» των «αρπαχτικών» αλλά να απομονώνει μια σειρά  «μέσων» που χρησιμοποιούν για την επίτευξη του «στόχου», «μέσα» που οπωσδήποτε δημιουργούν προβλήματα στο λαό, προβλήματα όμως που είναι  έξω από το δικό της επιστημονικό πεδίο, τα «κόκκινα δάνεια» οι «πλειστηριασμοί» και οι «εξώσεις» ανήκουν στο επιστημονικό πεδίο των Νομικών και Οικονομικών επιστημών, και να δείχνει μια υπέρμετρη αγωνιστικότητα να λύσει τα προβλήματα αυτά, ενώ γνωρίζει ότι δεν μπορεί.  Αντίθετα σιωπά, σε θέματα που συνδέονται άμεσα με το δικό της επιστημονικό πεδίο, όπως είναι τα  προνόμια των «αρπαχτικών» που η προηγούμενη Κυβέρνηση έχει νομοθετήσει, και η σημερινή «αριστερή» Κυβέρνηση διατηρεί, νόμοι που «πριμοδοτούν και στηρίζουν» τον «στόχο» των ντόπιων και ξένων «αρπαχτικών», όπως είναι το άρθρο 10 και 11 του ΝΟΚ (Νέος Οικοδομικός Κανονισμός). Τα άρθρα 10 και 11 του ΝΟΚ φωνάζουν από τον Απρίλιο του 2012 ότι είναι αυτά που με αντισυνταγματικό τρόπο «πριμοδοτούν και στηρίζουν» τα «συμφέροντα» των «αρπαχτικών» σε βάρος του λαού, αλλά κάνουν πως δεν ακούν. 

Το ίδιο έκαναν και το 2010 με τον Νόμο 3843/2010 για τους «ημιυπαίθριους» όπως ονομάστηκε, όταν δηλώνανε ότι «ήταν ένα θέμα που έπρεπε να τακτοποιηθεί» αλλά δεν μίλησαν καθόλου για τους υπόλοιπους χώρους που μπήκαν στη ρύθμιση (μηχανολογικοί όροφοι, υπόγεια που γίνανε ισόγεια, κλειστές θέσεις στάθμευσης στην piloti που γίνανε καταστήματα, pilotes που κλείσανε και γίνανε καταστήματα ή διαμερίσματα, κ.α.) ούτε διαμαρτυρήθηκαν για τον τρόπο υπολογισμού της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης, έχουμε μιλήσει παλαιότερα γι αυτό, ούτε για την διάθεση των πόρων του «ειδικού προστίμου» για την περιβαλλοντική  αποκατάσταση  των περιοχών.

Το ίδιο έκαναν και με τον νόμο 4014/2011 που τροποποιήθηκε με τον νόμο 4178/2013 για τα «αυθαίρετα», έχουμε μιλήσει πριν από λίγο καιρό γι αυτό.

Η ανάπτυξη του αστικού χώρου στην χώρα μας, έχει ιδιαιτερότητες που δεν έχουν καμία ομοιότητα με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Η αντιπαροχή και η αυθαίρετη δόμηση, ήταν επιλογές της κυρίαρχης τάξης της χώρας μας. Και δεν έγιναν χωρίς σκοπό. Ο «μηχανισμός της αντιπαροχής» είχε «οικονομικό-πολιτικό - κοινωνικό» περιεχόμενο όπως επίσης και η «μαζική αυθαίρετη δόμηση» σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Το να απογυμνώνουμε τον «μηχανισμό αντιπαροχής» από το οικονομικό-πολιτικό –κοινωνικό του περιεχόμενο και να το περιορίζουμε σε απλή «εμπορευματοποίηση της στέγης» ένα σκοπό έχει, να αποφύγουμε να πάρουμε θέση πολιτική, το «εμπόρευμα» είχε ταξικές προδιαγραφές, απέναντι στα πραγματικά προβλήματα του λαού. Το ίδιο ισχύει και για την «μαζική παραγωγή αυθαιρέτων» στη χώρα μας. Οι Αρχιτέκτονες και οι Αρχιτεκτονικές Σχολές απαξίωσαν την πρώτη μεταπολεμική παραγωγή αυθαιρέτων, των φτωχών αυθαιρέτων, απαξίωσαν τα αυθαίρετα των φτωχών εξοχικών, αν και τότε εμπλέχτηκαν με την παραγωγή των πλουσίων αυθαιρέτων (πολυτελείς βίλες, μεγάλα ξενοδοχεία κ.α), και με τα τελευταία σιώπησαν αφού πήραν μέρος ενεργό στην τελευταία παραγωγή, αλλά ποτέ δεν αποδέχτηκαν ότι η συμμετοχή τους ήταν ενεργή, γι αυτό και κυκλοφορούσαν απόψεις  ότι τάχα «οι ιδιοκτήτες υπογράφουν τις δηλώσεις» ότι «ο ΓΟΚ περιορίζει την καλή Αρχιτεκτονική» κ.α.

Το «δικαίωμα στη στέγη» είναι «ταξικό δικαίωμα» και σ’ αυτό πρέπει να πάρουμε θέση.

Άκου Αλέξη

Άκου Αλέξη. Η ιδεολογία της αριστεράς βασίζεται στον γνήσιο κοινωνικό ανθρωπισμό, όπου η θεωρία επιβεβαιώνεται στην πράξη, και η πράξη επαληθεύει τη θεωρία. Η ιδεολογία του αστικού ανθρωπισμού βασίζεται στα συμφέροντα της κυρίαρχης κάθε φορά τάξης, η οποία προκειμένου να διατηρηθεί στην εξουσία, προσαρμόζει κάθε φορά την θεωρία της στα συμφέροντά της, και καλλιεργεί στον λαό ψεύτικα ιδανικά, ψεύτικα διλήμματα, παραπλανητικά συνθήματα. 

Χθες έδωσες μια συνέντευξη σε δύο δημοσιογράφους, όπου ο αστικός ιδεολογικός προσανατολισμός σου σε οδήγησε στο να προσπαθείς να μας πεις ότι θεωρία και πράξη είναι πράγματα ασύνδετα. Λυπάμαι αλλά αυτό δεν είναι αριστερή θέση. Είναι η θέση ενός αστού προοδευτικού (ίσως) πολιτικού που ετοιμάζεται να κάνει δεξιά στροφή. 

Αυτό όμως δεν σου επιτρέπει να προσπαθείς να υποβιβάσεις ανθρώπους που δεν θα προχωρήσουν μαζί σου στην δεξιά στροφή που ετοιμάζεσαι να κάνεις. Στηρίχτηκες σε πρόσωπα που μας είπανε ότι είναι "παλιά ξυνά σταφύλια" η διαμαρτυρία για την επιλογή του Ταγματάρχη στην ΕΡΤ, Στηρίχτηκες σε πρόσωπα που ετοίμαζαν την δεξιά στροφή σου. Το λάθος είναι δικό σου. 

Για την ανεργία στον κλάδο των Μηχανικών: Έχουμε καταλάβει ότι έχουμε τον λαό απέναντί μας; Έχουμε καταλάβει ότι ο λαός πια δεν μας εμπιστεύεται; Έχουμε καταλάβει ότι ακολουθήσαμε και ακολουθούμε λάθος δρόμο;

Περιβάλλον: Θέλω να συζητήσουμε κάποια θέματα και να μου πεις την άποψή σου. Τα πράγματα δεν πάνε καλά στον κλάδο των Μηχανικών. Πολλοί από εσάς βρίσκεστε κάτω από τα όρια της φτώχειας, οι εισφορές σας στο Ταμείο είναι υψηλές, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό δεν έχει να τις πληρώσει, και το μέλλον της εργασίας στον κλάδο σας είναι αβέβαιο.

Αρχιτέκτονας: Το μέλλον στον κλάδο μας δεν είναι μόνο αβέβαιο. Είναι καταδικασμένο. Όσο ο λαός είναι καταδικασμένος στη φτώχεια, για μας δεν υπάρχει μέλλον. Κοίταξε οι εισφορές στο Ταμείο μας ήταν πάντα υψηλές. Και αν τις καλύπταμε τα προηγούμενα χρόνια, τις καλύπταμε γιατί στηρίξαμε την «φούσκα» στις κατασκευές των προηγούμενων χρόνων. Με τον τρόπο αυτό δεν στηρίξαμε την επιστήμη μας και κατά συνέπεια ούτε το επάγγελμά μας, αλλά αντίθετα εξυπηρετήσαμε πολιτικές αντιλαϊκές, και αυτό είναι που μας οδήγησε στη σημερινή κατάσταση. Γιατί η επιστήμη μας αποϊδεολογοποιήθηκε εντελώς, και κατάντησε  κοντόθωρο εξειδικευμένο επάγγελμα.  Έχουμε καταλάβει ότι έχουμε τον λαό απέναντί μας; Έχουμε καταλάβει ότι ο λαός πια δεν μας εμπιστεύεται; Έχουμε καταλάβει ότι ακολουθήσαμε και ακολουθούμε λάθος δρόμο;

Κοίταξε στο έχω πει  και άλλη φορά. Τα προβλήματά μας θα επιλυθούν μόνο μέσα από την λύση των προβλημάτων του λαού. Η φτωχοποίηση του λαού υποβαθμίζει το δομημένο και αδόμητο περιβάλλον της πόλης. Και για να σου το εξηγήσω καλύτερα. Μεγάλο μέρος του λαού μας εδώ και καιρό  βρίσκεται είτε στα όρια της φτώχειας είτε κάτω από τα όρια αυτά. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τα έξοδα για τις βασικές υλικές του ανάγκες, πόσο μάλλον την φροντίδα για την καλή κατάσταση της κατοικίας του. Η συντήρηση της κατοικίας είναι εδώ και καιρό έξω από τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Έξω από τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς είναι επίσης και η συντήρηση των κοινοχρήστων χώρων των κτιρίων.  Αυτό έχει σαν συνέπεια να υποβαθμίζεται καθημερινά η ποιότητα του δομημένου περιβάλλοντος που εξυπηρετεί τα στρώματα αυτά της κοινωνίας.

Η υποβάθμιση αυτή έχει αρχίσει να επηρεάζει και τα μεσαία στρώματα της κοινωνίας, όχι όμως με την ίδια ένταση καθώς τα στρώματα αυτά κατοικούν πια σε περιοχές με πιο  καινούργια κτίρια, και δεν έχουν τόσο έντονα προβλήματα καλής λειτουργίας. Δεν θα αργήσει όμως να έρθει.

Από την άλλη μεριά ακούμε για «πράσινη ανάπτυξη» για προγράμματα «εξοικονόμηση κατ’ οίκον» για  «επανάχρηση της πολεοδομημένης γης και αντικατάσταση κτηρίων σε περιοχές των πόλεων με ακατάλληλο και αποσαθρωμένο απόθεμα, με υποβαθμισμένο περιβάλλον» (ΝΟΚ), για «ταυτότητα κτιρίων», για…….για….για…. Όλοι μιλούν για προστασία του περιβάλλοντος, για αναβάθμιση του περιβάλλοντος, για καθαρό περιβάλλον, για περιβαλλοντικά ισοζύγια, για …για…. για…….

Και το αρμόδιο Υπουργείο, δηλώνει πως «πολιτική μας κατεύθυνση  είναι να λήξει η έννοια του  αυθαιρέτου» αλλά διατηρεί τον νόμο 4178/2013 που κρίθηκε «συνταγματικά ανεκτός» από το Συμβούλιο της Επικρατείας, την αντισυνταγματικότητα του άρθρου 11 του ΝΟΚ που αυξάνει τον Σ.Δ. (Συντελεστής δόμησης) σε όλη τη χώρα, ή ακόμη δεν την έχει πάρει χαμπάρι ή την γνωρίζει και σιωπά, δεν έχω διαβάσει καμιά δήλωση γι αυτό, για το Ελληνικό δηλώνει πως θα προστατευθεί το περιβάλλον  αλλά παραλείπει το πώς, το ίδιο και για τις Σκουριές, τώρα ξεκίνησε και το Τατόι και ποιος τη χάρη μας, έχουμε και τη «δημόσια διαβούλευση» διατηρούμε ότι «καλύτερο» άφησαν οι προηγούμενοι που ήταν καλοί στην παραπλάνηση του λαού, και σταματάω εδώ γιατί νομίζω ότι είπα αρκετά.

Και εμείς οι Μηχανικοί διαμαρτυρόμαστε για την ανεργία στον κλάδο, για τις υψηλές εισφορές στο Ταμείο, για…για…αλλά εξακολουθούμε να στηρίζουμε νόμους αντιλαϊκούς αφού χορηγούμε τις «βεβαιώσεις νομιμότητας», έτσι διαφημίζονται «βεβαιώσεις νομιμότητας σε προσιτές τιμές», έχουμε ξαμοληθεί στο κυνήγι του «ελάχιστου προστίμου»  «ένα πεντακοσάρικο το πρόστιμο και ένα πεντακοσάρικο για μένα», έχουμε «καλές τιμές για όλα» και διαφημίζουμε και την περιβόητη «ταυτότητα των κτιρίων» που θα είναι άλλο ένα «χαράτσι» για το λαό, και εμείς θα ξεχυθούμε στο κυνήγι της «έκδοσης ταυτότητας κτιρίου» λες και είμαστε «ασφαλίτες».

Και  αυτό πρέπει να σταματήσει, γιατί αν δεν σταματήσει θα συνεχίσουμε την υπέρμετρη υποκρισία των προηγούμενων χρόνων που όλοι καταδικάζαμε τα αυθαίρετα αλλά όλοι από την άλλη μεριά τα χτίζαμε , με διάφορες δικαιολογίες ότι «όλοι το κάνουν εγώ θα σώσω τον κόσμο» ή «ο ΓΟΚ φταίει και δεν μπορούμε να δείξουμε τις Αρχιτεκτονικές μας ικανότητες»  γι αυτό τον παραβλέπουμε και στηρίζουμε και τις απαιτήσεις του ιδιοκτήτη ή του εργολάβου, ή «εμείς κάνουμε υπεύθυνη δήλωση ότι το έργο εκτελέστηκε σύμφωνα με την άδεια, την ευθύνη της παρανομίας την έχει ο ιδιοκτήτης» και άλλες πολλές.

Με τον 4178/2013 η προηγούμενη Κυβέρνηση, μέσα στην δίψα που είχε να επιβάλλει «χαράτσια» στο λαό, περιέλαβε στον νόμο όλα τα ακίνητα από το 1955 και μετά τα χώρισε σε κατηγορίες τα πρώτα από την ισχύ του ΓΟΚ του 1955 μέχρι  τις 9/6/1975 (για κτίρια με αποκλειστική χρήση κατοικίας), τα δεύτερα από την ισχύ του ΓΟΚ55 έως 31/12/1982 και τα τελευταία από 1/1/1983 μέχρι την ισχύ του νόμου. Και εμείς αντί να καθίσουμε να αναρωτηθούμε το γιατί, να συμπεριληφθούν στον νόμο όλα αυτά τα ακίνητα καθόμαστε και ψαχνόμαστε πως θα βρούμε παράβαση, πως θα φουσκώσουμε τη δουλειά για να αυξήσουμε την αμοιβή μας, τον φοβερίζουμε ότι αν δεν το δηλώσει δεν θα μπορεί να το πουλήσει, ότι πρέπει το ακίνητό του να αποκτήσει τώρα πια «ταυτότητα» και πολλά και διάφορα.

 Και δεν έχουμε βγει να καταγγείλουμε τον νόμο, να ενημερώσουμε τον λαό ότι κανείς δεν πρέπει να πληρώσει το πρόστιμο για ακίνητα έως τις 31/12/1982. Δεν μπορεί να συμπεριλαμβάνονται στον ίδιο νόμο διαμέρισμα του 1960 με οικοδομική άδεια στο κέντρο της Αθήνας με το στέγαστρο του Calatrava στο Ολυμπιακό στάδιο και το Maull στο Μαρούσι που γίνανε και τα δύο χωρίς οικοδομική άδεια.

Δεν βγήκαμε να πούμε στην Κυβέρνηση : Δεν μπορείς να επιβάλεις πρόστιμο σε διαμέρισμα του 60 επειδή ο  φάκελος της άδειας είτε έχει χαθεί στην αρμόδια Πολεοδομία είτε έχει καταστραφεί, και να ζητάς από τον ιδιοκτήτη να πληρώσει σήμερα μετά από 55 χρόνια Μηχανικό για νέα αποτύπωση και άλλα σχετικά, γιατί  το Κράτος ποτέ δεν φρόντισε τα αρχεία των Υπηρεσιών αυτών, η οικοδομική άδεια ποτέ μέχρι το 1985 δεν αναφερότανε στα συμβόλαια, και να λες σήμερα ότι δεν μου αρκεί η σύσταση οριζοντίου ιδιοκτησίας και τα σχέδια που την συνοδεύουν γιατί αυτό δεν αποτελεί απόδειξη ότι το κτίριο εκτελέστηκε σύμφωνα με την άδεια, και να ζητάς σήμερα ανασύσταση φακέλου.

Δεν βγήκαμε να πούμε: ότι εμείς οι Μηχανικοί της χώρας δεν στηρίζουμε νόμους αντιλαϊκούς, δεν συμμετέχουμε στην διαδικασία αυτή, απέχουμε από την διεκπεραίωση του νόμου. Και καταγγέλλουμε όποιον Μηχανικό στηρίξει τον αντιλαϊκό αυτό νόμο. 

Για να το κάνουμε όμως αυτό πρέπει να έχουμε μια δική μας πρόταση. Μια πρόταση βασισμένη στην πραγματική κατάσταση, μια πρόταση βγαλμένη από την ανάλυση της πραγματικής κατάστασης, με λαϊκό προσανατολισμό.

Έχουμε καταλάβει ποια στρώματα της κοινωνίας θίγει ο νόμος που επιβάλλει «παράβολο» πρόστιμο 500 ευρώ για ακίνητα με «αποκλειστική χρήση κατοικίας» που χτίστηκαν μέχρι το 1975; Έχουμε καταλάβει ότι τα ακίνητα αυτά επιβαρύνονται αναλογικά περισσότερο από αυτά που χτίστηκαν μετά το 1983; Έχουμε εντοπίσει ότι μιλάμε για άνευ σημασίας παραβάσεις; Αναρωτηθήκαμε γιατί στα κτίρια αυτά το «παράβολο» πρόστιμο των 500 ευρώ επιβάλλεται σε κάθε «διηρημένη ιδιοκτησία»;

Έχουμε καταλάβει ποια στρώματα της κοινωνίας θίγει ό νόμος που επιβάλλει «παράβολο» 500 ευρώ και καταβολή «του ενιαίου ειδικού προστίμου» για κτίρια που κτίστηκαν μέχρι τις 31/12/1982; Θυμάται κανείς ότι η Τρίτη φάση του νόμου του Τρίτση δεν έγινε γιατί τον «κατέβασε από το τραίνο» ο Αντρέας; Θυμάται κανείς γιατί; Θυμάται κανείς ποιος επέβαλλε υπέρογκα πρόστιμα στα ακίνητα αυτά το 2003 και είπε «όποιος έχει λεφτά να πάει στο Συμβούλιο Επικρατείας να το βγάλει αντισυνταγματικό, όποιος δεν έχει να το πληρώνει να τελειώνουμε»; Ξέρει κανείς πόσοι ιδιοκτήτες τρέχουν τώρα να τακτοποιήσουν τα άδικα και παράνομα πρόστιμα που επιβλήθηκαν τότε;

Έχουμε καταλάβει ότι ο στόχος είναι η ιδιοκτησία του λαού; Έχουμε καταλάβει ότι γινόμαστε «συνεργοί» σε ένα έγκλημα σε βάρος του λαού; Αν τα έχουμε καταλάβει  όλα αυτά, ήρθε η ώρα να το αποδείξουμε με πράξεις.  

Νόμος 4178/2013.Το «συνταγματικές» από το «συνταγματικά ανεκτές» έχει διαφορά.

Περιβάλλον: Το έμαθες; Ο νόμος 4178/2013 κρίθηκε «συνταγματικός». Η Ολομέλεια του Συμβουλίου Επικρατείας έκρινε λένε τα δημοσιεύματα του τύπου: «ότι ο 4178/2013 για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης, που προβλέπει τη διατήρηση για μεγάλο χρονικό διάστημα των αυθαιρέτων, δεν προσκρούει σε καμιά συνταγματική διάταξη». Στη δικαστική απόφαση επίσης επισημαίνεται ότι «από τη δέσμη μέτρων που θεσμοθετούνται προς αποτροπή της άνομης οικοδομικής δραστηριότητας για το μέλλον κρίνεται ότι  οι σχετικές ρυθμίσεις του νόμου 4178/2013 που αναφέρονται στα αυθαίρετα του παρελθόντος είναι συνταγματικά ανεκτές»  

Αρχιτέκτονας: Και σε μένα γιατί το λες, για να χαρώ;

Περιβάλλον: Όχι. Σου το λέω γιατί εσύ πολλές φορές έχεις πει ότι ο νόμος είναι «αντισυνταγματικός». Το ίδιο έλεγες και για τον 3843/2010 για τους «ημιυπαίθριους» και το Συμβούλιο τον έκρινε «συνταγματικό».

Αρχιτέκτονας: Εγώ δεν είμαι μέλος της Ολομέλειας του Συμβουλίου Επικρατείας, είμαι Αρχιτέκτονας και βλέπω τα πράγματα σαν Αρχιτέκτονας. Να σου θυμίσω ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας είχε κρίνει «Συνταγματικό» και τον νόμο του Τρίτση τον 1337/1983 γιατί προέβλεπε ότι «για να συνδεθεί οριστικά  μία νέα οικοδομή με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας θα πρέπει να διενεργηθεί πρώτα  «αυτοψία» από την αρμόδια Πολεοδομία και να διαπιστωθεί ότι  η οικοδομή κατασκευάστηκε σύμφωνα με τις εγκεκριμένες μελέτες» . Ήταν η τότε « δέσμη μέτρων προς αποτροπή της άνομης οικοδομικής δραστηριότητας». Και οι μετέπειτα Κυβερνήσεις «αποδέσμευσαν την δέσμη μέτρων προς αποτροπή της άνομης οικοδομικής δραστηριότητας» και έτσι «αποδεσμεύτηκε η αυθαίρετη δόμηση». Ψάξε να δεις, υπάρχει οικοδομή μετά το 1985 με  «οριστική σύνδεση με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας»; Δεν συνεχίζω γιατί έχουμε μιλήσει παλαιότερα γι αυτό.

Δεν πρόσεξες όμως και κάτι άλλο. Λέει η απόφαση ότι  «από τη δέσμη μέτρων που θεσμοθετούνται προς αποτροπή της άνομης οικοδομικής δραστηριότητας για το μέλλον κρίνεται ότι  οι σχετικές ρυθμίσεις του νόμου 4178/2013 που αναφέρονται στα αυθαίρετα του παρελθόντος είναι συνταγματικά ανεκτές». Το «συνταγματικές» από το «συνταγματικά ανεκτές»  έχει διαφορά.  Αυτό το «ανεκτές» είναι που με προβληματίζει. Γιατί ανοίγει τον δρόμο της «ανοχής». Και αυτό είναι ανησυχητικό. 

Δεν υπάρχουν «Πόλεις σε κρίση»

Περιβάλλον: Συζητείται ένα «θέμα» αυτό τον καιρό στην Αρχιτεκτονική Σχολή «Πόλεις σε κρίση: Προοπτικές ανατροπής στη νέα συγκυρία». « Η λιτότητα, η ανθρωπιστική κρίση, ο νεοφιλελευθερισμός και η μετάφρασή τους στο χώρο, στις πόλεις. Τι προοπτικές ανοίγει η νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται πρώτα στη χώρα μας και μετέπειτα στην υπόλοιπη Ευρώπη της κρίσης; Τι ρόλο μπορούν να έχουν οι πόλεις σαν κέντρα ιδεών, κινημάτων, εξελίξεων και ανατροπών; Τι δυνατότητες γεννά ο χώρος με μια αριστερή κυβέρνηση; Πως θα επηρεάσει και θα επηρεαστεί;» Έχει και σχετική δημοσίευση η «συσπείρωση»

http://www.syspeirosiaristeronmihanikon.blogspot.gr/2015/05/blog-post_78.html

Αρχιτέκτονας: Ο όρος «Πόλεις σε κρίση» είναι παλιός. Χρησιμοποιήθηκε από την κυρίαρχη τάξη και τους αστούς Αρχιτέκτονες στη δεκαετία του 70, όταν σε πολλές πόλεις της Ευρώπης θέλοντας να επέμβουν στα ιστορικά κέντρα των πόλεων «riuso dei centri storici» «η επανάχρηση των ιστορικών κέντρων» ισχυρίστηκαν ότι αυτά έχουν πια φτάσει σε «κρίση» και χρειάζονται άλλου είδους «λειτουργία». Με τον τρόπο αυτό έδιωξαν από τα ιστορικά κέντρα τα κοινωνικά στρώματα, τα λαϊκά στρώματα,  που μέχρι τότε κατοικούσαν ή εργάζονταν σε αυτά και  τα «αναβάθμισαν» με το ανάλογο κέρδος. Το ίδιο έγινε και σε εργατικές λαϊκές μέχρι τότε συνοικίες της περιφέρειας των μεγάλων πόλεων, που κι αυτές είχαν φτάσει σε «κρίση» και έπρεπε να κατεδαφιστούν για να μεταφερθούν εκεί «χρήσεις αναβαθμισμένες».

Μάλιστα καλλιεργούσαν τότε την άποψη «ότι τίποτε δεν μπορεί να γίνει αν δεν φτάσουν οι «πόλεις σε κρίση». Μόνο όταν φτάσουν οι «πόλεις σε κρίση» οι Αρχιτέκτονες θα μπορούν πια να επέμβουν δραστικά στην  πόλη, και να πραγματοποιήσουν την επιστήμη τους προς όφελος της πόλης».

Αυτή ήταν τότε η «άποψη» των αστών προοδευτικών Αρχιτεκτόνων που θέλανε να έχουν έναν «δήθεν» αριστερό προσανατολισμό. Καλλιεργούσανε απόψεις οι οποίες δεν είχαν κανένα αντίκρυσμα στην πραγματικότητα, αντίθετα δίνανε  «θεωρητικό προκάλυμμα»  στις επιλογές της κυρίαρχης τάξης, και με τον τρόπο αυτό στην ουσία στηρίζανε τις επιλογές της.   

Γιατί δεν υπήρχαν «Πόλεις σε κρίση».  Υπήρχαν «περιοχές της πόλης, και για να είμαστε πιο ακριβείς, εργατικές λαϊκές περιοχές, στις οποίες η κυρίαρχη τάξη  με τις επιλογές εκμετάλλευσης, και όταν λέμε εκμετάλλευση εννοούμε οικονομική-κοινωνική-πολιτική εκμετάλλευση, που επέβαλε στα στρώματα αυτά της κοινωνίας, οδηγούσε σε υποβάθμιση του ήδη χαμηλού επιπέδου διαβίωσης των τάξεων αυτών, που είχε σαν συνέπεια, την υποβάθμιση του δομημένου και αδόμητου περιβάλλοντος της περιοχής».

Εξ άλλου είναι γνωστό και αποδεδειγμένο ιστορικά ότι η κυρίαρχη τάξη επεμβαίνει στην πόλη με οργανωμένο σχεδιασμό όταν θέλει  να ικανοποιήσει τις δικές της  «ανάγκες». Αυτές τις «ανάγκες» τις εμπλουτίζει με δήθεν λαϊκά αιτήματα, τις προβάλει τις κοινωνικοποιεί και με τον τρόπο αυτό προσπαθεί να πετύχει τον στόχο της. Τρανταχτό παράδειγμα σήμερα  η δήθεν «αναβάθμιση του κέντρου της Αθήνας». Έχουμε μιλήσει παλαιότερα γι αυτό.

Δεν υπάρχουν λοιπόν «Πόλεις σε κρίση». Υπάρχουν «Περιοχές λαϊκές της ταξικής Πόλης» στις οποίες η κυρίαρχη τάξη, διαμορφώνει συνθήκες οικονομικής-κοινωνικής-πολιτικής φτωχοποίησης του λαού που κατοικεί ή εργάζεται στις περιοχές αυτές, και είναι αυτή η οικονομική-κοινωνική-πολιτική φτωχοποίηση του λαού που προκαλεί την υποβάθμιση του δομημένου και αδόμητου περιβάλλοντος της περιοχής. Όταν η κυρίαρχη τάξη θέλει να επέμβει στις περιοχές αυτές με οργανωμένο σχεδιασμό για να ικανοποιήσει τις δικές της επιλογές, στην χρήση της πόλης, τότε εντατικοποιεί την υποβάθμιση των περιοχών αυτών, τις φτάνει σε «κρίση». Και τις φτάνει σε «κρίση» γιατί ακριβώς αυτή η «κρίση» είναι το όπλο που χρησιμοποιεί για να παραπλανήσει και το λαό της περιοχής και τον λαό της υπόλοιπης πόλης ότι στη συγκεκριμένη περιοχή χρειάζεται  «επέμβαση προς όφελος της πόλης». Και έχει και έτοιμο και το έργο «οδηγό» στον σχεδιασμό. Βλέπε το «Ξανασκέψου την Αθήνα». Και βέβαια έχει και την απαραίτητη νομοθεσία που της επιτρέπει να πραγματοποιήσει τις επιλογές της. Βλέπε «ΝΕΟ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ».

Δεν υπάρχουν λοιπόν «Πόλεις σε κρίση». Ούτε στη δεκαετία του 70 υπήρξαν, ούτε σήμερα υπάρχουν. Απλώς στη δεκαετία του 70 σε «κρίση» μπαίνανε μόνο οι περιοχές των εργατικών στρωμάτων, ενώ σήμερα η «κρίση» έχει επεκταθεί  και στις περιοχές των μεσαίων στρωμάτων της πόλης.

Η ιστορία μιας κατάληψης- Αρχιτεκτονική Σχολή της Φλωρεντίας Νοέμβρης 1976 - Απρίλης 1977

Περιβάλλον: Διαβάζω και βλέπω ότι έχει ξεκινήσει ένας αγώνας των Μηχανικών για να ανακτήσουν τα δικαιώματά τους, να μπορούν να δουλεύουν με αξιοπρέπεια, και νομίζω ότι αυτός ο αγώνας πρέπει να στηριχτεί και να πετύχει. Βλέπω όμως ότι η συμμετοχή στον αγώνα αυτό είναι ακόμη μικρή, και πολλοί μέσα από τα social , κριτικάρουν, δίνουν συμβουλές, ζητούν να λυθούν όλα τα προβλήματά άμεσα χωρίς όμως να συμμετέχουν στον αγώνα, και δεν κάνουν τίποτε για να βοηθήσουν απλώς δίνουν συμβουλές αφ’ υψηλού και κριτικάρουν τις συλλογικές αποφάσεις όταν αυτές δεν ικανοποιούν προσωπικές τους επιθυμίες. Τι έχεις να πεις γι αυτό;

Αρχιτέκτονας: Θα σου διηγηθώ μια ιστορία.

Το 1976 τον Νοέμβριο ξεκίνησε στην Αρχιτεκτονική Σχολή της Φλωρεντίας στην Ιταλία μια κατάληψη από φοιτητές κυρίως του 4^ου και 5^ου έτους η οποία και κράτησε μέχρι τον Απρίλιο του 1977. Το αίτημα της κατάληψης ήταν η «αλλαγή» του περιεχομένου  των σπουδών. Οι φοιτητές ζητούσαν να αλλάξει το περιεχόμενο των σπουδών να συνδεθεί με τα προβλήματα του λαού και της κοινωνίας, από τα οποία είχε αποκοπεί. Και για να το εξηγήσω καλύτερα. Οι Ιταλοί φοιτητές προβληματίστηκαν γιατί έβλεπαν ότι πλησίαζαν στο τέλος των σπουδών τους και αυτό που τους περίμενε έξω δεν ήταν τίποτε άλλο από το «παγκάκι της ανεργίας». Αναρωτιόντουσαν λοιπόν γιατί. Το πρόβλημα τέθηκε και συζητήθηκε σε μια γενική συνέλευση του κινήματος (uva ονομάστηκε unità verticale Architettura) στην οποία μετά από πολλές συζητήσεις, καταλήξαμε στο συμπέρασμα, ότι η Σχολή δεν μας προετοιμάζει επιστημονικά να μπορούμε ν αντιμετωπίσουμε τα σύγχρονα προβλήματα με την επιστήμη μας, γιατί η επιστήμη έχει αποκοπεί από τα σημερινά πραγματικά προβλήματα του λαού και της κοινωνίας, και η θεωρία έχει πάρει οριστικό διαζύγιο με την πράξη. Αποφασίστηκε τότε στη συνέλευση να καλέσουμε τα εργατικά συνδικάτα της πόλης στη Σχολή, να συζητήσουμε μαζί τους τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Δύο ήταν τα προβλήματα που απασχολούσαν τα συνδικάτα:  «Το πρόβλημα της μαύρης εργασίας - το «φασόν» όπως λεγόταν τότε- και οι επιπτώσεις στη ζωή των ανθρώπων και στην πόλη» και «Το πρόβλημα της λαϊκής στέγης γιατί δεν λύνεται και πως πρέπει να λυθεί» που ήταν έντονο τότε στην πόλη. Αυτά ήταν τα δύο μεγάλα προβλήματα, που αντιμετώπιζαν τα συνδικάτα. Υπήρξαν και άλλα θέματα αλλά αναφέρω τα πιο σημαντικά.

Σε νέα γενική συνέλευση του κινήματος που έγινε στη Σχολή αποφασίστηκε να προτείνει το κίνημα στο Συμβούλιο των Καθηγητών: Τα θέματα και το περιεχόμενο των μαθημάτων να αλλάξει, η κλασική διδασκαλία να αλλάξει.  Οι Καθηγητές να προτείνουν τα θέματα για τα 2/3 των μαθημάτων τους  και το 1/3 των θεμάτων να προτείνεται από τους φοιτητές. Το Συμβούλιο των Καθηγητών δεν το αποδέχτηκε, πέρασε η αρνητική απόφαση με μικρή πλειοψηφία. Και για το λόγο αυτό αποφασίστηκε η κατάληψη της Σχολής.

Σε όλη τη διάρκεια της κατάληψης που έληξε στο τέλος του Απρίλη, στη Σχολή οι φοιτητές εργάστηκαν για τις εργασίες που ανέλαβαν, και στο τέλος του Απρίλη είχαν έτοιμες τις εργασίες πολυγραφημένες και έτοιμες για παρουσίαση. Μαθήματα βέβαια στη Σχολή δεν έγιναν αφού ήταν υπό κατάληψη.

Στη γενική συνέλευση που κάλεσε το κίνημα μετά την λήξη της κατάληψης, στο οποίο προσκλήθηκαν και οι καθηγητές, παρουσιάστηκαν οι εργασίες και  τέθηκε το θέμα των εξετάσεων του Ιουνίου-Ιουλίου. Η πρόταση του κινήματος ήταν να γίνουν οι εξετάσεις τον Ιούνιο, για τις εργασίες που γίνανε να εξασφαλιστεί για όλους τους φοιτητές, η επιτυχία στο αντίστοιχο μάθημα, και συμπληρωματικά να γίνονται και ερωτήσεις από το κλασικό πρόγραμμα της Σχολής. (ο τρόπος αυτός βέβαια δεν αφορούσε μαθήματα που δίναμε ατομικά, μαθηματικά, στατική κ.α).

Έγινε χαμός, οι καθηγητές που αντιδρούσαν, έθεσαν θέμα τυπικής λειτουργίας της Σχολής, ότι δηλαδή εφ’ όσον δεν έγιναν οι απαραίτητες ώρες διδασκαλίας στη Σχολή, όπως αυτές τις ορίζει το Υπουργείο της Παιδείας, δεν ήταν δυνατό να γίνουν οι εξετάσεις, γιατί το Υπουργείο θα τις ακύρωνε. Τότε οι καθηγητές που θέλανε να βρεθεί λύση στο πρόβλημα και είχανε εκτιμήσει και την δουλειά και τον αγώνα των φοιτητών, πρότειναν το εξής: Να γίνουν τα μαθήματα, να εξαντληθούν οι απαραίτητες ώρες διδασκαλίας, σε σεμινάρια που θα οργάνωνε το κάθε Ινστιτούτο, έτσι οι ώρες διδασκαλίας  μπορούσαν να καλυφθούν μέσα στο μήνα Μάϊο (ομαδικές διδασκαλίες για το ίδιο θέμα ο κάθε καθηγητής μιλούσε 10 λεπτά).

Η «έννοια του αυθαιρέτου» και οι δηλώσεις του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος

Περιβάλλον : Διάβασες τι είπε σχετικά με τον νόμο περί αυθαιρέτων ο αναπληρωτής Υπουργός περιβάλλοντος ; Δημοσιεύθηκαν και στο blog της συσπείρωσης. (http://www.syspeirosiaristeronmihanikon.blogspot.gr/2015/03/aythaireta.html)

Αρχιτέκτονας: Το διάβασα.

Περιβάλλον: Και τι έχεις να πεις;

Αρχιτέκτονας: Τι να πω;

Περιβάλλον: Πως, εδώ ο Υπουργός είπε:  «Δεν καλλιεργούμε προσδοκίες για τη δημιουργία μιας νέας γενιάς αυθαιρέτων, θέλουμε ένα πλαίσιο που να βάζει τέλος στην έννοια του αυθαιρέτου, που να έχει προκύψει μέσα από πραγματικό διάλογο με την κοινωνία». «Πολιτική μας κατεύθυνση είναι να λήξει η έννοια του αυθαιρέτου». Και συμπλήρωσε: «πρόκειται για ένα νόμο που έχει δεχθεί κριτική για πολλά ζητήματα. Κατ’ αρχή θεωρήθηκε φοροεισπρακτικός. Επίσης, δεν φρόντισε ώστε να ανακουφιστεί η επιβάρυνση που προκαλεί η αυθαίρετη δόμηση στους πολίτες που ήταν νόμιμοι. Στον ισχύοντα νόμο ορίζονται κάποια ανταλλάγματα, αλλά όχι στη μικροκλίμακα των περιοχών αυθαιρέτων». «ακόμη και οι πιο αυστηροί κριτές του προηγούμενου νόμου καταλαβαίνουν ότι ο μεγάλος όγκος των αυθαιρέτων δεν γίνεται να γκρεμιστεί. Πρέπει όμως κάποια πράγματα να σταματήσουν δεν προκαλεί την ίδια ζημιά ένα αυθαίρετο στην Κυψέλη με ένα αυθαίρετο στην Ανατολική Αττική, ούτε ένα αυθαίρετο μπαλκόνι με μια αυθαιρεσία που κλείνει ένα δρόμο. Για τον λόγο αυτό ανοίγουμε το διάλογο.  Αν από τον διάλογο προκύψει ότι η βούληση της κοινωνίας είναι να γκρεμιστεί το 90% των αυθαιρέτων θα το κάνω. Αν με επιστημονικό τρόπο προκύψει κάτι άλλο, θα το σεβαστώ».

 Αρχιτέκτονας : Την «πολιτική κατεύθυνση» την ορίζει η Κυβέρνηση η οποία μέσα στο πλαίσιο του προγράμματός της για το περιβάλλον και ειδικά  για θέματα πολεοδομικής πολιτικής, ορίζει το πολιτικό πλαίσιο με το οποίο θα επιλυθούν τα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Το πολιτικό πλαίσιο, ορίζεται από τον ιδεολογικό προσανατολισμό της Κυβέρνησης, η οποία μετά από κριτική ανασκόπηση της πραγματικής κατάστασης, καθορίζει αιτιολογημένα την πολιτική πραχτική κατεύθυνση που θα ακολουθήσει για να επιλύσει τα προβλήματα. Το «πολιτική μας κατεύθυνση είναι να λήξει η έννοια του αυθαιρέτου» είναι μια απάντηση γενική, λείπει ο ιδεολογικός προσανατολισμός. Ας μη ξεχνάμε ότι εδώ και χρόνια όλες οι προηγούμενες Κυβερνήσεις διαλαλούσαν ότι θα «πατάξουν την αυθαίρετη δόμηση» και από την άλλη την προωθούσαν και την προστάτευαν. Έχουμε παλαιότερα συζητήσει για το θέμα αυτό και σου έχω εξηγήσει πως και γιατί η αυθαίρετη δόμηση στη χώρα μας έχει τόσο μακριά ιστορία και ποια είναι τα πολιτικά-οικονομικά- κοινωνικά χαρακτηριστικά σε κάθε εποχής. Αν θυμάσαι τη συζήτησή μας με τίτλο «Το αυθαίρετο των νέων κοινωνικών αξιών» σου είχα εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους προωθήθηκε και προστατεύτηκε η τελευταία  μορφή της αυθαίρετης δόμησης.  

Το θέμα των αυθαιρέτων είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί σε συνάρτηση με τα γενικά προβλήματα του περιβάλλοντος και της πολεοδομίας. Είναι μέρος των προβλημάτων, δεν είναι πρόβλημα ξεχωριστό. Πρώτα λοιπόν πρέπει να επιλυθεί μέσα στο γενικό πλαίσιο της περιβαλλοντικής και πολεοδομικής πολιτικής, που θέλει να εφαρμόσει η Κυβέρνηση. Και αφού επιλυθεί μέσα στο γενικό πλαίσιο, τότε μπορεί να ξεκινήσει ο διάλογος για επί μέρους θέματα, του νόμου.

Η  «έννοια του αυθαιρέτου» δεν λήγει με δηλώσεις του τύπου «Αν από τον διάλογο προκύψει ότι η βούληση της κοινωνίας είναι να γκρεμιστεί το 90% των αυθαιρέτων, θα το κάνω. Αν με επιστημονικό τρόπο προκύψει κάτι άλλο, θα το σεβαστώ». Είναι δηλώσεις χωρίς πραγματικό αντίκρισμα.  

Τι είναι η «πολιτική διαφήμιση»;

Περιβάλλον: Έμαθα έχετε εκλογές, είδα δε και τις πρώτες «πολιτικές διαφημίσεις» των κομμάτων. Τι είναι η «πολιτική διαφήμιση»;

 Αρχιτέκτονας: Η «πολιτική διαφήμιση» είναι ένας όρος που επινόησε η κυρίαρχη τάξη, η οποία στα πλαίσια της ιδεολογικής παραπλανητικής προπαγάνδας σε βάρος του λαού κατάργησε με τον τρόπο αυτό τον όρο «προπαγάνδα» από το λεξιλόγιό της.   

 Και θα σου εξηγήσω αμέσως γιατί.   

Η «διαφήμιση» στη σύγχρονη αστική κοινωνία ξεκίνησε σαν αυτό που ονομάζουμε σήμερα «εμπορική διαφήμιση» δηλαδή  «μια μορφή μαζικής επικοινωνίας που χρησιμοποιείται από τις εταιρείες για την επίτευξη των στόχων του εμπορίου τους, είτε προϊόντα είναι αυτά είτε υπηρεσίες[1]. Το κύριο χαρακτηριστικό της διαφήμισης είναι η επί πληρωμή διάδοση προκατασκευασμένων μηνυμάτων στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, με σκοπό να πείσει τον καταναλωτή να αγοράσει το συγκεκριμένο προϊόν ή την συγκεκριμένη υπηρεσία».

 Έπρεπε δε το περιεχόμενό της να καλλιεργεί και να προωθεί τις ιδεολογικές αρχές του αστικού ανθρωπισμού.

 Οι αρχές όμως του αστικού ανθρωπισμού προσαρμόζονται κάθε φορά στα οικονομικά-πολιτικά-κοινωνικά συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης η οποία για να διατηρήσει την κυριαρχία της  καλλιεργεί στον λαό ιδέες πεποιθήσεις και απόψεις, ώστε να οδηγηθεί ο λαός σε συγκεκριμένες συμπεριφορές και ενέργειες. Η διάδοση όμως ιδεών και πληροφοριών με σκοπό να παρακινήσουν ένα σύνολο ανθρώπων σε συγκεκριμένες στάσεις και ενέργειες, δηλαδή η συνειδητή, μεθοδική και προμελετημένη χρήση των τεχνικών της πειθώ για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων με σκοπό να επωφεληθούν εκείνοι που την προωθούν, λέγεται «προπαγάνδα»[2]. Η χρήση όμως «προπαγάνδας» έρχεται σε αντίθεση με μια από τις βασικές αρχές του αστικού ανθρωπισμού, που λέει ότι «οι ιδέες και οι απόψεις είτε αυτές είναι ατομικές είτε κοινωνικές διαμορφώνονται ελεύθερα».

Και εδώ η κυρίαρχη αστική τάξη μεγαλούργησε. Απέρριψε μετά βδελυγμίας την λέξη «προπαγάνδα» όχι όμως το περιεχόμενο της έννοιάς της, της άλλαξε φορεσιά και τη βάφτισε «διαφήμιση». Έτσι πέτυχε δυό πράγματα μαζί. Διαλάλησε με όλους τους τρόπους ότι «στηρίζει και προωθεί την ελευθερία του λόγου και της σκέψης» και δεύτερο απογύμνωσε την λέξη «πολιτική» από το ιδεολογικό της περιεχόμενο αφού της έδωσε χαρακτηριστικά «προϊόντος» και περιόρισε τον πολιτικό λόγο σε «διαφημιστικό σποτ».

Αυτή είναι η σύγχρονη επικοινωνιακή προπαγάνδα της κυρίαρχης τάξης.

Το προϊόν αγοράζεται ατομικά. Έχεις την ελευθερία της επιλογής.

Υπάρχουν καλά και κακά προϊόντα. Διαλέγεις και παίρνεις.

Υπάρχουν φθηνά και ακριβά προϊόντα. Εξαρτάται από το πορτοφόλι σου.

Υπάρχει και η παραπλανητική διαφήμιση. Είναι καλή όμως γιατί σε βγάζει από την καθημερινότητα και την πραγματικότητα. Έχεις το δικαίωμα στο όνειρο, για την πραγματικότητα φροντίζουμε εμείς.

Σ’ αυτή την επικοινωνιακή προπαγάνδα ας απαντήσουμε αυτή τη φορά.

«Θέλουμε να φροντίσουμε εμείς την πραγματικότητά μας για να έχουμε δικαίωμα στο όνειρο μιας καλύτερης ζωής, γι’ αυτό θα ψηφίσουμε αριστερά». 

 Περιβάλλον: Εσύ τι θα ψηφίσεις;

Αρχιτέκτονας: Θα ψηφίσω ΣΥΡΙΖΑ για να γίνει το πρώτο βήμα αριστερά. 

---

[1] Οι υπηρεσίες μπήκαν πολύ αργότερα από τα προϊόντα (υλικά αγαθά) στη διαφήμιση. Μπήκαν μαζικά όταν άρχισε η μαζική ιδιωτικοποίηση υπηρεσιών που μέχρι τότε ήταν δημόσιες.

[2] Η χειρότερη και πιο καταστρεπτική μορφή «προπαγάνδας» ήταν αυτή του Χίτλερ και των συνεργατών του, οι οποίοι  με την έξυπνη χρήση των μέσων μαζικής επικοινωνίας οδήγησαν έναν ολόκληρο λαό, στη σφαγή αθώων ανθρώπων, οδήγησαν τον Γερμανικό λαό σε έναν πόλεμο που προκάλεσε εκατομμύρια νεκρούς. Μια άλλη μορφή προπαγάνδας, όχι τόσο ακραία, αλλά πάντα βλαβερή είναι αυτή που στοχεύει στον πλουτισμό των λίγων, των εκλεκτών, σε βάρος του λαού, παραπλανώντας τον με υποσχέσεις που δεν τηρούν.